امکان ابطال هبه بعد از فوت واهب

_{^{پاسخ – آیا می شود به دلیل عدم رعایت شرایط صحت هبه آنرا باطل نمود ؟}}

• هبه در لغت به معنای بخشيدن، اعطای چيزی به كسی بدون عوض، انعام، بخشش، هديه و صدقه می باشد. هبه در اصطلاح حقوقی عبارت از عقدی است كه به موجب آن يک نفر مالی كـه ملک خودش است مجاناً به شخص ديگری تمليک كند. 
• قانونگذار مواد 795 تا 807 قانون مدنی را به تعريف و تبيين شرايط هبه اختصاص داده است و باتوجه به اينكه هبه در قانون ما دارای شرايط خاصـی اسـت بنـابرايـن از جمله عقود معين ميباشد.
• ماده 795  قانون مدنی هبه را عقدی ميداند كه به موجب آن يک نفر مالی را مجاناً به كس ديگری تمليک ميكند.
• در عقد هبه تمليک كننده را واهب، طرف ديگر عقـد را متهب (يا موهب له) و مالی را كه مورد هبه است، عين موهوبه ميگويند. 
• هبه عقدی است مجانی. البته هبه ممكن است معوض باشـد؛ بدين معنی كه متهب (منتقل اليه) تعهد مـينمايـد كـاری را بـه سـود انتقال دهنده و يا هر شخص ثالث ديگری كه مورد نظر واهب است، انجـام دهـد و يـا مالی رابه آنها منتقل می سازد. با این حال، با وجود شرط عوض هبه ماهيت مجانی بودن خود را از دست نمی دهد.
• ویژگی دیگر عقد هبه تملیکی بودن آن است. عقد هبه با ايجاب، قبـول و قـبض، باعـث انتقـال مالكيـت عـين موهوبه به متهب ميشود. همچنین بر اساس مواد 798 و 802 قانون مدنی كه به ترتيب بيان داشته اند هبه واقـع نمـيشـود مگر با قبول و قبض متهب و اگر قبل از قبض، متهب و يا واهب فـوت كنـد، هبـه باطـل است. عقد هبه يک عقد عينی است.
• ويژگی ديگر عقد هبه كه در ماده 803 قانون مدنی به آن اشاره شده قابل رجوع بـودن هبه ميباشد ولی اين اصل استثناهای فراوانی دارد كه در همين ماده آمده است.
• به موجب این ماده بعد از قبض نیز واهب میتواند با بقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:

1- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
2- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
3-  در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل اینکه عین موهوبه برهن داده شود (خواه اختیارا)
4- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.

• علاوه بر این موارد، رجوع از هبه بعد از فوت واهب یا متهب نیز امکان پذیر نمی باشد. همچنین هر گاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد و در مواردی که کسی مالی را به عنوان صدقه به دیگری بدهد، حق رجوع برای واهب وجود ندارد. 

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

^{_{امکان ابطال هبه بعد از فوت واهب}}

در خصوص امکان ابطال هبه بعد از فوت واهب باید گفت ابطال هبه با رجوع از هبه متفاوت می باشد.

توضیح آنکه در ابطال هبه، عقد مذکور به دلیل وجود شرایطی منعقد نمی گردد در حالی که در رجوع از هبه عقد بطور صحیح میان طرفین واقع گردیده و تا زمان رجوع واهب دارای آثار عقد هبه می باشد.

موارد ابطال عقد هبه عبارت است از فوت واهب یا متهب پیش از قبض و تصرف در مال موهوبه، عدم اهلیت واهب، مالک نبودن واهب نسبت به مال موهوبه، احراز جعلیت هبه نامه و انعقاد عقد هبه ی صوری.

بنابراین بعد از فوت واهب نیز امکان ابطال هبه وجود دارد در حالی که رجوع از هبه بعد از فوت یکی از طرفین ممکن نیست.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص ابطال هبه بعد از فوت واهب}}

♦ در پاسخ به پرسش شما باید گفت در صورتی که هبه نامه مذکور دارای شرایط اساسی صحت انعقاد عقد باشد صحیح است. قبض اموال منقول و غیرمنقول در عقود عینی، استیلا و تصرف طرف مقابل با اجازه ی مالک می باشد و این استیلا و تصرف باید به گونه ای باشد که عرفا بتوان آن را قبض دانست.

♦  به هرحال با توجه به مطالبی که بیان فرمودید بهتر است جهت راهنمایی بیشتر با وکیل مجرب مشورت نمایید.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{مستندات قانونی - ابطال هبه نامه}}

ماده ۷۹۵ قانون مدنی
هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک میکند تملیک‌ کننده واهب طرف دیگر را متهب، مالی را‌که مورد هبه است عین موهوبه میگویند.
ماده ۷۹۶ قانون مدنی
واهب باید برای معامله و تصرف در مال خود اهلیت داشته باشد.
ماده ۷۹۷ قانون مدنی
واهب باید مالک مالی باشد که هبه می‌کند.
ماده ۷۹۸ قانون مدنی
هبه واقع نمیشود مگر با قبول و قبض متهب اعم از اینکه مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ‌ندارد.
ماده ۷۹۹ قانون مدنی
در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است.
ماده ۸۰۰ قانون مدنی
در صورتی که عین موهوبه در ید متهب باشد محتاج به قبض نیست.
ماده ۸۰۱ قانون مدنی
هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب میتواند شرط کند که متهب مالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجاناً بجا آورد.
ماده ۸۰۲ قانون مدنی
اگر قبل از قبض واهب یا متهب فوت کند هبه باطل میشود.
ماده ۸۰۳ قانون مدنی
بعد از قبض نیز واهب میتواند با بقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
۱.در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
2.در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
۳.در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل اینکه عین موهوبه برهن داده شود.
۴. در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.
ماده ۸۰۴ قانون مدنی
در صورت رجوع واهب نماآت عین موهوبه اگر متصل باشد مال واهب و اگر منفصل باشد مال متهب خواهد بود.
ماده ۸۰۵ قانون مدنی
بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست.
ماده ۸۰۶ قانون مدنی
هر گاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد.
ماده ۸۰۷ قانون مدنی
اگر کسی مالی را به عنوان صدقه به دیگری بدهد حق رجوع ندارد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما